Zadośćuczynienie dla najbliższych poszkodowanego, który przeżył wypadek.

Uwagi wstępne.

W dniu 19 września 2021 r. do kodeksu cywilnego wprowadzony został przepis art. 446[2], przyznający uprawnienie najbliższym członkom rodziny poszkodowanego do dochodzenia od sprawcy wypadku zadośćuczynienia wówczas, gdy w jego następstwie doszło do zerwania bądź braku możliwości kontynuowania więzi rodzinnej. Uregulowanie powyższej kwestii uznać należy jako wydarzenie doniosłe prawnie i uwzględniające racje natury sprawiedliwościowej.

Kto jest uprawniony do dochodzenia zadośćuczynienia?

W świetle powyższego przepisu do dochodzenia zadośćuczynienia uprawnieni są najbliżsi członkowie rodziny poszkodowanego. Najczęściej będą to małżonek lub partner, rodzice, dzieci i rodzeństwo. Każdorazowo o tym, czy mamy do czynienia z wyżej opisanym kręgiem osób  decydować będą konkretne okoliczności sprawy – czyli to, czy bezpośrednio przed wypadkiem pomiędzy poszkodowanym i drugą osobą istniała silna więź bliskości, charakterystyczna dla prawidłowo funkcjonującej rodziny.

Od kogo przysługuje zadośćuczynienie?

Osoby najbliższe są uprawnione do dochodzenia zadośćuczynienia przede wszystkim od osób ponoszących bezpośrednią odpowiedzialność za nieszczęśliwy wypadek, w następstwie którego ucierpiał członek rodziny. Do kręgu osób odpowiedzialnych w zależności od okoliczności sprawy zaliczyć można m.in. sprawców wypadków komunikacyjnych, pracodawców, podmioty lecznicze. Obok w/w podmiotów adresatem żądania zapłaty zadośćuczynienia może być również ich ubezpieczyciel.

W jakich sytuacjach osobom najbliższym przysługuje zadośćuczynienie?

W myśl wskazanego na wstępie przepisu  najbliżsi członkowie rodziny są uprawnieni do dochodzenia zadośćuczynienia wyłącznie wtedy, gdy poszkodowany w następstwie wypadku doznał ciężkiego i trwałego upośledzenia funkcji życiowych, porównywalnych dla członka rodziny  z jego śmiercią.

Do tego typu sytuacji dochodzi, gdy na skutek wypadku poszkodowany doznał trwałego uszkodzenia mózgu, znajduje się w stanie śpiączki pourazowej lub w stanie wegetatywnym, skutkujących brakiem możliwości nawiązania lub kontynuowania z nim obustronnie świadomej relacji rodzinnej.

W jakich sytuacjach osobom najbliższym nie przysługuje zadośćuczynienie?

Niestety w obecnym porządku prawnym osoby najbliższe nie są uprawnione do dochodzenia zadośćuczynienia w sytuacji, w której co prawda w następstwie wypadku możliwym jest utrzymywanie więzi rodzinnej z osobą poszkodowaną, jednak doznany w następstwie wypadku ciężki uszczerbek na zdrowiu wymusza na sobie najbliższej konieczność rezygnacji z marzeń, zmiany dotychczas prowadzonego trybu życia, i dostosowania go do potrzeb osoby, która ucierpiała w wypadku.

Postulat de lege ferenda.

Powyższe w mojej ocenie stanowi swoistą lukę prawną, która mając na względzie rozmiar krzywdy towarzyszącej często w wyżej opisanej sytuacji osobom najbliższym, powinna zostać uzupełniona przez ustawodawcę  poprzez wprowadzenie do kodeksu cywilnego przepisu uprawniającego członków rodziny do dochodzenia zadośćuczynienia za ich cierpienia związane z negatywnym wpływem na ich dotychczasowe życie ciężkiego uszczerbku na zdrowiu, doznanego przez poszkodowanego, nie skutkującego jednak brakiem możliwości świadomego budowania relacji.

W niniejszym wpisie wykorzytano zdjęcie autorstwa pavel-danilyuk, dostępnego w serwisie pexels.com.