Jakie zagrożenie niesie za sobą udzielenie notarialnego pełnomocnictwa ogólnego przez osobę starszą?

Pełnomocnictwo notarialne ułatwieniem w sprawowaniu opieki nad majątkiem osoby starszej.

Dość powszechnym, w szczególności w przypadku osób w podeszłym wieku, jest to, że chcąc ułatwić życie sobie i opiekującym się nimi członkom rodziny, udzielają one pełnomocnictwa (najczęściej notarialnego) do reprezentowania ich we wszelkich sprawach, w tym do zawierania w ich imieniu wszelkich umów oraz do składania wszelkich oświadczeń woli.

Osoby te nie chcą stwarzać problemów osobom najbliższym, związanych z koniecznością dotransportowania ich do urzędów, dostawców mediów, operatorów sieci komórkowych czy notariusza w celu załatwienia prostej sprawy. W tym właśnie celu, działając w pełnym zaufaniu, upoważniają one opiekunów notarialnie (aby nikt nie podważył  skuteczności owegoo upoważnienia) do składania w ich imieniu wszelkich oświadczeń woli, w  tym do zawierania wszelkich umów (aby nie trzeba było każdorazowo stawiać się u notariusza w celu udzielania kolejnych pełnomocnictw do zawierania/wypowiadania w ich imieniu kolejnych umów). Aby uniknąć przy tym konieczności cyklicznego pojawiania się u notariusza, ów pełnomocnictwo udzielane jest bezterminowo.

Podkreślić należy, iż udzielenie nieograniczonego przedmiotowo, bezterminowego pełnomocnictwa może ułatwić załatwianie różnego rodzaju spraw osoby starszej. Może nieść ono jednak za sobą  szereg zagrożeń dla mocodawcy, w szczególności w sytuacji, w której pełnomocnik nadużyje udzielonego mu zaufania i posłuży się nim niezgodnie z intencją  swojego mocodawcy.

Zagrożenia, związane z udzieleniem nieograniczonego przedmiotowo bezterminowego pełnomocnictwa notarialnego.

Jakie zagrożenia niesie za sobą udzielenie nieograniczonego przedmiotowo bezterminowego pełnomocnictwa notarialnego  do zawierania wszelkich umów?

1. po pierwsze, musimy pamiętać, że udzielenie tego typu pełnomocnictwa uprawnia do zawierania w naszym imieniu wszelkiego rodzaju umów, w tym do sprzedaży/darowizny zgromadzonego przez nas majątku, m.in. nieruchomości, a także do udzielania poręczeń, składania oświadczeń o ustanowieniu hipoteki, podpisywania umów pożyczek;
2. po drugie, bezterminowo udzielone pełnomocnictwo uprawnia do zawierania wszelkiego rodzaju umów w naszym imieniu w każdym czasie, również wtedy gdy ciężko zachorujemy, gdy będziemy nieprzytomni, gdy rozpoznana u nas zostanie zaawansowana demencja, w następstwie której utracimy możliwość nawiązania kontaktu z otoczeniem, lub z innego powodu znajdziemy się w stanie wyłączającym świadome powzięcie decyzji i wyrażenie woli;
3. po trzecie, udzielone przez nas bezterminowo nieograniczone przedmiotowo pełnomocnictwo wygaśnie dopiero z chwilą naszej śmierci, w przypadku śmierci pełnomocnika lub jego ubezwłasnowolnienia, chyba że je wcześniej skutecznie odwołamy. Może się jednak zdarzyć tak, że z uwagi na stan zdrowia, znajdując się w stanie wyłączającym świadome powzięcie decyzji i wyrażenie woli, nie będziemy mogli skutecznie odwołać pełnomocnictwa, nawet gdy pełnomocnik bezpardonowo nadużywał będzie udzielonego mu zaufania;
4. po czwarte, przedmiotowe pełnomocnictwo nie wygaśnie nawet w przypadku całkowitego ubezwłasnowolnienia nas przez sąd. W takiej sytuacji działający w naszym imieniu pełnomocnik nieprzerwanie będzie mógł wyprzedawać lub obciążać zgromadzony przez nas majątek;
5. po piąte, jeśli znajdziemy się w stanie wyłączającym świadome powzięcie decyzji i wyrażenie woli, osobą uprawnioną od odwołania udzielonego przez nas pełnomocnictwa będzie wyłącznie opiekun prawny, powołany po uprzednim ubezwłasnowolnieniu nas (okres od złożenia wniosku o ubezwłasnowolnienie do dnia ustanowienia opiekuna prawnego wynosi średnio od roku do półtora), lub doradca tymczasowy (średni czas oczekiwania na wydanie przez sąd postanowienia o ustanowieniu doradcy tymczasowego wynosi od 4 do 6 miesięcy), obaj ustanowieni przez sąd. Do momentu wydania rozstrzygnięć w powyższym zakresie pełnomocnik mógł będzie wyprzedawać i obciążać zgromadzony przez nas majątek.

Formy zabezpieczenia się przed nadużyciem zaufania przez pełnomocnika.

O czym należy zatem pamiętać, udzielając pełnomocnictwa notarialnego?

1. po pierwsze, należy udzielać go wyłącznie osobie, którą darzymy najwyższym zaufaniem oraz której dotychczasowe postępowanie daje należytą rękojmię tego, iż posługiwała się ona będzie w/w dokumentem wyłącznie w naszym interesie;
2. po drugie, nie należy udzielać pełnomocnictwa bezterminowo. Korzystniej jest wskazać termin jego obowiązywania, a gdy wygaśnie z uwagi na upływ czasu, ponownie je sporządzić, również z zakreśleniem terminu jego obowiązywania;
3. po trzecie, jeśli jest to możliwe należy dokładnie oznaczyć czynności do których udzielane jest pełnomocnictwo (np. do zawierania, rozwiązywania i wypowiadania wszelkich umów ze spółdzielnią mieszkaniową, z dostawcami mediów, z operatorami sieci komórkowych, do otrzymywania dokumentacji medycznej itp.)
4. jeśli nie chcielibyśmy wykonać zalecenia z pkt 3, z zakresu przedmiotowego pełnomocnictwa należy wyłączyć te czynności, których z całą pewnością nie chcielibyśmy, aby pełnomocnik dokonywał w naszym imieniu, wskazując w nim przykładowo, że pełnomocnictwo nie upoważnia do sprzedaży nieruchomości lub zawierania umów pożyczek w naszym imieniu.

Realizacja powyższych wskazówek zminimalizuje ryzyko posłużenia się przez pełnomocnika pełnomocnictwem niezgodnie z naszą wolą.

Powyżej wykorzystano fotografię autorstwa Anna Shve, opublikowaną w serwisie pexels.com.