O ustanowieniu rozdzielności między małżonkami na wniosek wierzyciela – czyli co zrobić, gdy dłużnik, pozostający w związku małżeńskim, nie ma majątku, z którego można wyegzekwować dług.

Wyrok wydany przeciwko dłużnikowi uprawnia do prowadzenia egzekucji z jego majątku osobistego oraz z jego dochodów.

Wyrok wydany przeciwko dłużnikowi pozostającemu w związku małżeńskim uprawnia do prowadzenia egzekucji wyłącznie z jego majątku osobistego oraz z uzyskiwanych przez niego dochodów. Nie uprawnia zaś on do prowadzenia egzekucji z majątku wspólnego dłużnika i jego małżonka. W praktyce oznacza to, że w sytuacji, w której:
• dłużnik z małżonkiem są współwłaścicielami np. nieruchomości, która to stanowi składnik ich majątku wspólnego,
• dłużnik nie ma wystarczających dochodów oraz majątku osobistego, z których można przeprowadzić skuteczną egzekucję,
co do zasady nie ma możliwości, by wszcząć egzekucję z wartościowych składników, objętych współwłasnością łączną małżonków.
Jest to problem, z którym zmaga się wielu wierzycieli.

Kiedy wierzyciel jest uprawniony do prowadzenia egzekucji z majątku wspólnego małżonków?

Jedynie w dwóch przypadkach wierzyciel jest uprawniony do prowadzenia egzekucji z majątku wspólnego dłużnika i jego małżonka, a mianowicie wówczas gdy:
• będzie on w stanie wykazać dokumentem urzędowym lub prywatnym, że małżonek wyraził zgodę na zaciągnięcie zobowiązania (w takiej sytuacji egzekucję będzie można prowadzić ze wszystkich składników majątku wspólnego małżonków) albo
• będzie on w stanie wykazać dokumentem urzędowym lub prywatnym, że wierzytelność powstała w związku z prowadzeniem przedsiębiorstwa, które jest składnikiem majątku wspólnego małżonków (w takiej sytuacji egzekucję będzie można prowadzić wyłączenie z przedsiębiorstwa).

Ustanowienie rozdzielności majątkowej – szansą na skuteczną egzekucję.

Cóż zatem może zrobić wierzyciel, w sytuacji w której nie wystąpiła żadna z w/w przesłanek, uprawniających do prowadzenia egzekucji z majątku wspólnego dłużnika i jego małżonka, a majątek osobisty dłużnika i jego dochody nie wystarczają na pokrycie długu? Może on wnieść do sądu powództwo o ustanowienie rozdzielności majątkowej pomiędzy małżonkami. Aby Sąd uwzględnił powyższe żądanie wierzyciel powinien:
a) znajdować się w posiadaniu wyroku wraz z klauzulą wykonalności, wydanego przeciwko dłużnikowi oraz
b) uprawdopodobnić, że zaspokojenie wierzytelności wymaga dokonania podziału majątku wspólnego przez małżonków. Zaspokojenie wierzytelności wymaga zaś dokonania podziału majątku wspólnego, gdy:
• dłużnik nie posiada majątku osobistego i wystarczających dochodów, by przeprowadzić z nich skuteczna egzekucję,
• dłużnik wraz z małżonkiem w ramach wspólności ustawowej małżeńskiej są właścicielami np. nieruchomości, z której to można prowadzić skuteczną egzekucję.

Skutki ustanowienia przez sąd rozdzielności majątkowej małżonków.

Skutkiem uwzględnienia przez sąd w/w powództwa będzie powstanie między małżonkami ustroju rozdzielności majątkowej, w następstwie czego każde z małżonków stanie się właścicielem ½ udziału w poszczególnych składnikach majątku wspólnego, w tym nieruchomości. Oznacza to, że wierzyciel będzie uprawniony do wszczęcia egzekucji z udziału wynoszącego ½ w nieruchomości, a także w pozostałych składnikach, które wchodziły dotychczas w skład majątku wspólnego małżonków. Powyższe zaś znacznie zwiększy prawdopodobieństwo skutecznego przeprowadzania egzekucji, a być może skłoni również dłużnika ukrywającego majątek do dobrowolnej spłaty zadłużenia.