Czy możliwy jest podział majątku przed rozwodem?

W trakcie trwania wspólności ustawowej małżeńskiej nie można dokonać podziału majątku wspólnego.

O ile małżonkowie nie zawrą umowy ustanawiającej rozdzielność majątkową, majątek przez nich zgormadzony w trakcie trwania małżeństwa, objęty zostanie tzw. wspólnością ustawową małżeńską. Jest to tzw. współwłasność łączna, charakteryzująca się tym, że nie może ona zostać zniesiona tak długo dopóki trwa wspólność ustawowa małżeńską.

Istotną tutaj pozostaje okoliczność, że co o zasady wspólność ustawowa małżeńską trwa do chwili uprawomocnienia się wyroku rozwiązującego małżeństwo stron przez rozwód.

Brak możliwości podziału majątku wspólnego także w przypadku faktycznego rozpadu małżeństwa stron.

W praktyce pomiędzy faktycznym rozpadem małżeństwa stron, a podjęciem decyzji o wniesieniu pozwu rozwodowego mija często kilka lat. Dodatkowo od momentu złożenia pozwu rozwodowego do wydania przez sąd wyroku rozwiązującego małżeństwo stron przez rozwód mija średnio od półtora roku nawet do kilku lat.

Konsekwencje istnienia wspólności ustawowej małżeńskiej w przypadku faktycznego rozpadu małżeństwa.

W braku podjęcia  tym czasie odpowiedniej aktywności, małżonkowie, których małżeństwo faktycznie nie istnieje nadal związani są wspólnością ustawo małżeńską, w związku z czym wszystkie dochody, wszystkie ruchomości i nieruchomości nabyte w okresie od momentu rozpadu małżeństwa stron do dnia uprawomocnienia się wyroku rozwodowego w dalszym ciągu powiększają majątek wspólny. Co więcej:

• raty kredytu uregulowane przez jednego z małżonków z jego dochodów, uznawane będą za spłacane ze środków pochodzących z majątku wspólnego;
• w przypadku chęci zaciągnięcia zobowiązania kredytowego, czy zawarcia umowy leasingu przy wspólności ustawowej małżeńskiej często wymagana będzie zgoda współmałżonka;
• cały majątek zgromadzony w powyższym okresie po rozwiązaniu małżeństwa stron przez rozwód podlegał będzie podziałowi, co może spotkać się ze sprzeciwem współmałżonka w szczególności w przypadku, gdy wyprowadził się on z domu, w następstwie czego każda ze stron prowadziła odrębne gospodarstwo domowe.

Jak przeciwdziałać powyższej sytuacji? Co zrobić, by zapobiec powiększaniu majątku wspólnego w okresie, kiedy małżeństwo uległo już faktycznemu rozpadowi?  Kiedy możliwy jest podział majątku wspólnego przed rozwodem? Na powyższe pytania udzielę odpowiedzi w niniejszym wpisie.

Kiedy możliwy jest podział majątku przed rozwodem?

W pierwszym rzędzie wskazać należy, że tak długo jak trwa wspólność ustawowa małżeńska nie można dokonać podziału majątku wspólnego także przed rozwodem oraz w trakcie sprawy rozwodowej. Podział majątku przed rozwodem staje się możliwy dopiero z chwilą powstania rozdzielności majątkowej – na podstawie umowy lub z mocy prawa.

Umowne ustanowienie rozdzielności majątkowej.

Aby zrealizować podział majątku przed rozwodem należy w tym celu zawrzeć umowę, ustanawiająca rozdzielność majątkową. W następstwie jej zawarcia wszystkie składniki majątku nabyte w trakcie małżeństwa objęte zostaną współwłasnością w częściach ułamkowych, dzięki czemu możliwym będzie podział majątku zgormadzonego w trakcie trwania małżeństwa jeszcze przed orzeczeniem rozwodu.

Przymusowe ustanowienie rozdzielności majątkowej.

W braku zgody stron co do ustanowienia rozdzielności majątkowej, z ważnych powodów każdy z małżonków może domagać się ustanowienia rozdzielności majątkowej przez sąd zgodnie z przepisem art. 52 par. 1 k..r.o. Ważnym powodem w rozumieniu powyższego przepisu jest przykładowo:

• przedłużająca się sprawa rozwodowa,
• separacja faktyczna, uniemożliwiająca zgodne zarządzanie majątkiem wspólnym,
• trwonienie majątku przez współmałżonka,
• nałogi współmałżonka (alkoholizm, uzależnienie od narkotyków czy hazardu),
• nieprzyczynianie się współmałżonka do powstania majątku wspólnego.

Inne przypadki powstania rozdzielności majątkowej z mocy prawa.

Powstanie rozdzielności majątkowej między małżonkami powoduje również:

1. orzeczenie separacji,
2. w przypadku ubezwłasnowolnienia jednego z małżonków,
3. w przypadku ogłoszenia upadłości jednego z małżonków.

Z chwilą ziszczenia się którejkolwiek z w/w przesłanek można również dokonać podziału majątku wspólnego stron jeszcze przed rozwodem.

Reasumując:

Podział majątku wspólnego stron przed rozwodem jest możliwy w przypadku ustania ustroju wspólności ustawowej małżeńskiej. Dzieje się tak w przypadku:

1. umownego ustanowienia rozdzielności majątkowej pomiędzy małżonkami,
2. sądowego ustanowienia rozdzielności majątkowej pomiędzy małżonkami,
3. orzeczenia separacji,
4. w przypadku ubezwłasnowolnienia jednego z małżonków,
5. w przypadku ogłoszenia upadłości jednego z małżonków.

Podziału majątku wspólnego po ustanowieniu rozdzielności majątkowej można dokonać:

• składając w sądzie wniosek o podział majątku wspólnego lub
• dokonując umownego podziału majątku wspólnego najczęściej przed notariuszem. Tego typu umowny podział majątku wspólnego wymaga oczywiście zgody stron.

Fotografia wyróżniajaca autorstwa Vildan Hanne Doğan, opublikowana w serwisie pexeles.com