Czy konsumentowi przysługuje uprawnienie do odstąpienia od umowy w przypadku sprzedaży przez „internet”?

Konsumenci chętnie korzystają z przysługujących im uprawnień w związku z zawarciem sprzedaży.

Konsumenci są coraz bardziej świadomi swoich praw, wynikających z zawartych z przedsiębiorcami umów sprzedaży. W następstwie powyższego śmiało korzystają oni i z przysługujących im uprawnień z tytułu  rękojmi i gwarancji, i z uprawnienia do odstąpienia od umowy sprzedaży w przypadku umów, zawieranych poza lokalem przedsiębiorstwa lub na odległość.

W niniejszym wpisie chciałabym „pochylić się” nad prawem konsumenta do odstąpienia od umowy (bez podawania przyczyny i bez ponoszenia kosztów), uregulowanego w ustawie o prawach konsumenta, w przypadku sprzedaży „przez internet”, będącej rodzajem sprzedaży na odległość.

Czy naprawdę każda sprzedaż „przez internet” kreuje po stronie konsumenta uprawnienie do odstąpienia od umowy?

W świadomości dużej części społeczeństwa zakorzenione jest bowiem głębokie przekonanie, iż nienależnie od tego, czy kupujemy towar za pośrednictwem strony internetowej sprzedającego (przedsiębiorcy), czy za pośrednictwem platformy sprzedażowej (np. olx, vinted, allegro), uprawnienie do odstąpienia od umowy sprzedaży, zawartej z przedsiębiorcą, przysługuje konsumentowi w każdym wypadku.

Powyższe przeświadczenie jest niestety błędne.

Sprzedaż „przez internet” rodzajem umowy zawartej na odległość.

Aby bliżej wyjaśnić powyższą kwestię należy odwołać się do definicji umowy zawartej na odległość, do której to kategorii  zakwalifikować należy umowę sprzedaży „przez internet”. Owa definicja znajduje się w przepisie art. 2 ust. 2 ustawy o prawach konsumenta. Otóż umową zawartą na odległość jest umowa zawarta z konsumentem w ramach zorganizowanego systemu zawierania umów na odległość, bez jednoczesnej fizycznej obecności stron, z wyłącznym wykorzystaniem jednego lub większej liczby środków porozumiewania się na odległość do chwili zawarcia umowy włącznie.

Kiedy zatem konsumentowi przysługuje uprawnieni do odstąpienia od umowy sprzedaży „przez internet”?

Wyraźnie podkreślić tutaj należy, iż konsumentowi przysługuje uprawnienie do odstąpienia od umowy sprzedaży „przez internet” wyłącznie wówczas, gdy umowę tę można zakwalifikować do kategorii umów zawartych na odległość w rozumieniu wyżej cytowanej definicji.

Kluczowym zaś dla kwalifikacji umowy „sprzedaży przez internet” jako  warianru umowy zawartej na odległość jest  wystąpienie przesłanki istnienia po stronie sprzedającego (przedsiębiorcy) zorganizowanego systemu zawierania umów na odległość.

Czym jest zorganizowany u przedsiębiorcy system zawierania umów na odległość?

Cóż to oznacza? Mianowicie to, że:

• przedsiębiorca zorganizował sprzedaż w taki sposób, że w całym procesie komunikowania się z konsumentami, prowadzącym do sprzedaży, wykorzystuje on środki porozumiewania się na odległość (stronę internetową, platformę sprzedażową, telefon, mail);
• prowadzona „przez internet” sprzedaż przybrała określone ramy organizacyjne i techniczne, tak aby konsument nabył towar, wykorzystując do tego środki porozumiewania się na odległość. (Przedsiębiorca bądź sam „obsługuje” w/w umowy, bądź też w powyższym celu korzysta on z pomocy pracowników/współpracowników.)

Nie jest przy tym konieczne, żeby przedsiębiorca całość swojej działalności prowadził w ten właśnie sposób. Może on zatem realizować zarówno sprzedaż bezpośrednią (w sklepie), jak również sprzedaż z wykorzystaniem środków porozumiewania się na odległość.

Jakie wnioski z powyższego?

Reasumując, w przypadku sprzedaży „przez internet”, konsumentowi przysługiwać będzie uprawnienie do odstąpienia od umowy (bez podawania przyczyny i bez ponoszenia kosztów), gdy:

1. nabył on od sprzedającego (przedsiębiorcy) towar za pośrednictwem jego strony internetowej albo
2. nabył on od sprzedającego (przedsiębiorcy) towar za pośrednictwem platformy sprzedażowej (np. olx, allegro, vinted), a sprzedaż za jej pośrednictwem nie ma charakteru wyjątkowego.

Powyżej wykorzystano fotografię udostępnioną przez Pixabay.